NA SZLAKU LUBELSZCZYZNY – LUBLIN
Jakie zabytki kryje Lublin , [1] czym żyją Lublinianie?
Wędrując po Polsce zatrzymałem się w jednym z najstarszych miast Polski-Lublinie. Ślady osadnictwa na wzgórzu zaczynają się już VI-VII wieku. Jako gród warowny powstaje w X wieku za czasów Chrobrego. Wtedy to na wzgórzu powstaje zamek. [2]
Zatrzymajmy się na chwilę nad historią powstania nazwy ,,Lublin ‘’ w pierwszych zapiskach źródłowych odkryjemy datę 1198 roku. Ale istotną datą, jaka kształtuje miasto to nadanie praw miejskich przez króla Władysława Łokietka [3] w 1317 roku, które później przez politykę Kazimierza Wielkiego i Władysława Jagiełły nadanym licznym przywilejom Królewskim dawały rozwój gospodarczy i zabudowy miasta. Warto tu zwrócić uwagę że od 1474 roku Lublin staje się stolicą utworzonego województwa. Sięgnijmy do herbu, który kształtuje ważny ośrodek administracyjny. Herb miasta pochodzi z 1401 roku z niewielkimi zmianami, widnieje na różnych pieczęciach miejskich dając rozwój budownictwa mieszkaniowego, obiektów użyteczności publicznej, czy budowli sakralnych. Przyjeżdżając na dworzec autobusowy naszą uwagę skupi wzgórze i widok zamku.(Cena biletów zamek –wieża i kaplica to 25 złotych) To tam możemy rozpocząć poznawanie obyczajów i życia miasta. Niewątpliwe najcenniejszym zabytkiem na zamku jest kaplica Trójcy Świętej. Dziedzictwo sztuki średniowiecznej wpisane jako zabytek jest najcenniejszym atutem Polski.
Co takiego kryją mury wnętrza kaplicy zamkowej? [4]
To bezcenne freski malowidła bizantyjsko –ruskie, której zostały zakończone w 10 sierpnia 1418 roku przez mistrza Andrzeja. Na łuku tęczowym odkryjemy napis fundacyjny głównego mistrza. Historia tej kaplicy to świadek nieodłącznej część ważnych wydarzeń historycznych między innymi Unii Lubelskiej w 1569 roku, ale też tragedii mieszkańców jako kaplicy więziennej Do kaplicy Królewskiej wchodzi się przez zamek, tu zwracam uwagę że turyści zwiedzają kaplicę o pełnych godzinach. Wcześniej można poznać wnętrza zamku i przygotowane wystawy np. obrazów, oraz kulturę i obyczaje mieszczan Lubelskich. Ciekawym elementem ekspozycji jest stół Trybunału Koronnego z czarcią łapą. Zamek został ufundowany przez Kazimierza III Wielkiego [5] wcześniej była to warownia. Pieczę nad zamkiem sprawowali Jagiellonowie.
Przy pomocy architektów Włoskich w I połowie XVI wieku Zygmunt Stary przebudował zamek. Do murowanej wieży obronno – rezydencjonalnej wchodzi się przez plac zamkowy. W latach 1823-26 pełnił funkcję wiezienia karnego. Później zamek pełnił rolę więzienia hitlerowskiego tam też hitlerowcy zamordowali około 300 więźniów. Po wojnie było więzieniem NKWD do 1954 roku. W wieży zobaczymy wystawę poświeconą więźniom. Gdy już wyjdziemy na samą górę na taras możemy podziwiać panoramę miasta. Zwiedzanie całego zamku zajmie nam około 2 godzin. Gdy już wyczerpie nam się czas na ciekawostki zamku. Przejdźmy do śródmieścia na rynek. Od strony zamku traktem Królewskim ulicą Zamkową dochodzimy do bramy Grodzkiej, [6] która powstała w XIV jako miejskie mury obronne w 1785 przebudowana przez Dominika Merliniego. Dziś tam mieści się teatr. Ulicą Grodzką dotrzemy do rynku gdzie odkryjemy stary ratusz – Trybunał Koronny [7] budynek powstał około 1408-1419. W 1578 stał się siedzibą Trybunału Koronnego dla Małopolski. Idąc ulicą Grodzką zajrzyjmy jeszcze w muzealnej aptece -to tam zobaczymy jak wyglądała apteka na przełomie XIX i XX wieku. Warto przyjrzeć się stylowi kamienic szczególnie przejść wieczorem, kiedy to światło kształtuje rysy kamienic i trwające życie kulturalne mieszkańców starego miasta. Sięgając początków możemy wędrować jako archeolodzy Lubelską podziemną trasą gdzie przewodnicy opowiedzą legendy i miejskie opowieści wędrownego dziada. A dla tych bardziej niesfornych zamkną w lochach Trybunału Koronnego. Gdy już wyjdziemy z piwnic. Zajrzyjmy do kamienicy Lubomelskich [8] na rynku 8 to ciekawe nowoczesne muzeum. Kamienica pochodzi z XVI wieku i była własnością Lubomelskich. Jedna sala kryje XVI malowidła z ciekawymi cytatami łacińskimi zaczerpniętych z dzieł Horacego Wergiliusza i Katona.
Tu byśmy mogli zakończyć swoją podróż idąc ulicą bramową do Bramy Krakowskiej. Ale uliczki rynku kryją jeszcze inne architektoniczne perełki sakralne. To tam mieszkańcy zawierzają Bogu i Maryi swoje sprawy.
To najstarszy kościół i kolegiata Jezuitów [9] obecnie Archikatedra pod wezwaniem Świętego Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty. Budowę tegoż kościoła rozpoczęła fundacja Bernarda Maciejowskiego z 1586 roku.
W kaplicy Najświętszego Sakramentu zobaczymy:
Krzyż Trybunalski -krucyfiks ofiarowany przez kanclerza Jana, lub Tomasza Zamoyskiego do jednej z sal Trybunału Koronnego.
W kaplicy świętego Ignacego Loyoli odkryjemy inną perełkę jest to ołtarz z cudownym obrazem Matki Bożej Płaczącej. Nawiedzając katedrę zatrzymajmy się w zakrystii akustycznej i skarbcu, oraz podziemiach katedry. Innym kościołem wraz z klasztorem jest gotycki kościół pod wezwaniem Świętego Stanisława Ojców Dominikanów [10] wybudowany w XVII wieku. Najcenniejszym skarbem tegoż kościoła były relikwie Krzyża Świętego, niestety skradzione w 1991 roku zachował się tylko fragment, inne cenne eksponaty możemy zobaczyć już w salach klasztoru mojej uwadze zwrócił potężny chorał z inskrypcjami. W obrębie śródmieścia zabytkowych kościołów i cerkwi prawosławnych mieści się 21. Mieszkańcami Lublina byli też Żydzi i tak wędrując po Lublinie możemy odkryć szlak Żydów Polskich. [11]
Jakże istotnym miejscem pamięci i patriotyzmu -jest poznanie miejsca pamięci bezimiennych ofiar nazizmu jest nim muzeum na Majdanku [12] to Niemiecki obóz koncentracyjny.
Jak tam dotrzeć z Placu Katedralnego wsiadamy do autobusu linii 156 lub 27 ( bilet kosztuje 2,80 zł około 15 przystanków ) można wysiąść przy pomniku na Majdanku lub przy muzeum.
Teren Muzeum to 5 kilometrowa trasa która obejmuje baraki z makietą obozu mieszkalne ,krematoriów mauzoleum łaźnię, komorę gazową można też zobaczyć film dokumentalny.
Miejsca patriotyczne to niewątpliwie pomnik na placu Litewskim i jest to żeliwny pomnik Unii Lubelskiej, oraz Marszałka Józefa Piłsudskiego.
Po drugiej stronie przy kościele pw. Świętego Piotra i Pawła i klasztorze Ojców Kapucynów znajduje się tablica poświęcona katastrofie Smoleńskiej i prezydentowi Lechowi Kaczyńskiemu.
Znajdziemy jeszcze pomniki poświęcone ,,Matce Sybiraków”, ale i poświęcone naszym wieszczom Narodowym na przykład: Norwidowi znajdujący się przy KUL-u. Gdy jest ciepło możemy spacerem przejść przez ogród saski. Wędrując ulicą Narutowicza odkryjemy kościół Wotum Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny Zwycięskiej, [13] ta budowla powstała 1412 roku jako votum Władysława Jagiełły po zwycięstwie nad Grunwaldem. Uliczkami miasta dotrzemy na ulicę Żmigród do „Domu słowa” , [14] gdzie poznamy przedwojenną drukarnię i tajniki drukarstwa, oraz walki słowem.
Jak ważną rolę odgrywało słowo pisane w czasie wojny, czy zrywów patriotycznych. I tak u schyłku wieczora obfita kolacja Staropolska zakończyła podróż na Lubelskie ziemie.
Czas wyruszyć Polskim busem [15] jeszcze w stronę Rzeszowa, [16] aby zobaczyć rynek nocą i rano nawiedzić sanktuarium Matki Bożej Rzeszowskiej. Potem już wyruszyć w stronę swojego miasta na Śląsku.
JZ [17]
https://swiatznanyinieznany-jack.blogspot.com/2015/02/na-szlaku-ziemi-lubelskiej-lublin.html
DO GALERII FOTOGRAFII
http://www.vertis.pl/albumy/jacekzr/
Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową
https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97
[1] Lublin Łacina:. Lublinum to miasto na prawach powiatu we wschodniej Polsce, stolica województwa i powiatu Lubelskiego. Jest dziewiątym co do wielkości populacji miasto w Polsce. Położone na Wyżynie Lubelskiej nad Bystrzycą. Historycznie Lublin ulokowany był nieopodal granicy Małopolski z Rusią Czerwoną, współcześnie jest położony w odległości ok. 170 km od stolicy Polski i ok. 100 km od przejścia granicznego z Ukrainą.
[2] Zamek Lubelski w kilku stylach architektonicznych: neogotyckim ,romański donżon, oraz gotycka Kaplica Trójcy świętej. Początek budowy to XII wiek. W 1569 roku na zamku obradował sejm tam też podpisano akt unii Polsko –Litewskiej – zwana unią Lubelską. 19 lipca 1569 na sejmie książę Pruski Albrecht Fryderyk Hohenzollern złożył hołd lenny Zygmuntowi II Augustowi.
[3] Władysław I Łokietek – urodzony między 3 marca 1260 a 19 stycznia 1261 roku, zmarł 2 marca 1333 roku w Krakowie –król Polski od 1320 z dynastii Piastów. Warto tu zwrócić uwagę że był pierwszym królem koronowanym na Wawelu.
[4] Kaplica zamkowa Świętej Trójcy – znajdziemy tam freski Bizantyjsko – Ruskie z 1418 roku.
[5] Kazimierz III Wielki- urodzony 30 kwietnia 1310 roku w Kowal, zmarł 5 listopada 1370 roku w Krakowie to syn Władysława I Łokietka i Jadwigi Bolesławówny. Król Polski w latach 1333-1370 Ostatni władca z dynastii Piastów.
[6] Brama Grodzka –to pozostałość pierwszych murów obronnych z 1342 roku.
[7] Stary ratusz – Trybunał Koronny.
[8] Kamienica Lubomelskich – znajduje się na rynku o numerze 8 z zachowanym renesansowym portalem i cennymi polichromiami o świeckiej tematyce. Fasada budynku jest w kolorze czerwonym. Powstanie kamienicy to 1540 rok.
[9] Kościół i kolegiata Jezuicka – dzisiejsza archikatedra Lubelska.
[10] kościół pod wezwaniem Świętego Stanisława Ojców Dominikanów.
[11] Szlak Żydów Polskich.
[12] Majdanek –Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny.
[13] Kościół Wotum Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny Zwycięskiej.
[14] Dom słowa – muzeum przedwojennego drukarstwa.
[15] Polski Bus – dawna nazwa firmy przewozowej dziś pod nazwą Fixbus
[16] Rzeszów – miasto wojewódzkie na Podkarpaciu.
[17] Jacek Źróbek – Członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, – udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych.
Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.
W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.
Szlakiem podróżnika -Jacka 