15 MARCA ŚWIĘTY KLEMENS MARIA DWORZAK, WYZNAWCA
ILLUMINARE! ROZMYŚLANIA LITURGICZNE NA UROCZYSTOŚCI ŚWIĘTYCH PAŃSKICH MSZAŁU RZYMSKIEGO CZĘŚĆ IV
15 MARCA ŚWIĘTY KLEMENS MARIA DWORZAK, WYZNAWCA
Pewnej niedzieli roku 1780 wychodziły trzy wiedeńskie panie z katedry Świętego Stefana [1] we Wiedniu. Nagły ulewny deszcz zmusił je do zatrzymania się w portalu świątyni Jakiś młody człowiek ofiarował się postarać dla nich o dorożkę. Panie zaprosiły go, by z nimi pojechał.
W drodze dowiedziały się, że pragnie on zostać kapłanem, tylko brak mu środków materialnych. Postanowiły pomóc mu dojść do kapłaństwa.
Tym młodym człowiekiem był Jan Dworzak [2] z Tasswic, [3] wioski na Morawach. Tam się urodził 26 grudnia 1751 roku jako dziesiąty z dwanaściorga dzieci. Ojciec, rzeźnik, był z pochodzenia Czechem, matka była Niemką. Mając sześć lat Jan stracił ojca. Mając szesnaście lat wstępuje do pobliskiego klasztoru premonstratensów w Klosterbrucku, [4] gdzie przygotowuje się do zawodu piekarza. Jednakże tęsknota za kapłaństwem pędziła go do Rzymu. W pobliżu Tivoli [5] próbował wraz z przyjacielem życia pustelniczego. Biskup tego miasta nadal mu imię Klemens. Już po pół roku powrócił do Klosterbrucku. Cztery lata przesiedział prawie dwudziestopięcioletni mężczyzna obok małych dzieci na ławie szkolnej, ucząc się łaciny. Czy myślał o wstąpieniu do klasztoru? Po ukończeniu gimnazjum podjął znowu swoje rzemiosło piekarza w Wiedniu. Wspomniana niedziela przyniosła biednemu czeladnikowi piekarskiemu środki do studiowania teologu na uniwersytecie wiedeńskim. Racjonalistyczna teologia, którą wykładano wtedy w Wiedniu, nie odpowiadała jego katolickiemu odczuwaniu. Dlatego idzie do Rzymu, by tam ukończyć studium teologii. W Rzymie wraz z przyjacielem udają się wczesnym rankiem do „tego kościoła, z którego usłyszą pierwszy głos dzwonu” — tak się bowiem umówili. Był to kościół redemptorystów w pobliża bazyliki Sancta Maria Maggiore. [6] „Co to za zakonnicy?” — pytał święty Klemens ministranta. „Są to redemptoryści”. Obaj przyjaciele zostali przyjęci do nowicjatu, w jesieni 1735 roku złożyli śluby zakonne i przyjęli święcenia kapłańskie. Jeszcze w tym samym roku zostali wysłani obaj neoprezbiterzy za Alpy, by tam rozprzestrzenić zgromadzenie redemptorystów. Kilku innych młodych ludzi przyłączyło się do nich. Święty Klemens był przełożonym. W Wiedniu były niepomyślne dla nich warunki. Dlatego w roku 1797 zwrócił on swój wzrok na Warszawę. [7] Tam w kościele Świętego Benona [8] rozwinął błogosławioną działalność duszpasterską, dopóki jej nie przerwała napoleońska administracja w Polsce. Po wielu mozolnych próbach osiadł w roku 1808 w Wiedniu i stal się jego apostołem, tam też 15 marca 1820 roku zakończył życie. Umarł w tym samym dniu, w którym cesarz Franciszek podpisał dekret zezwalający redemptorystom osiedlić się w Austrii. Leon XIII beatyfikował go w roku 1888, a Pius X w roku 1909 — kanonizował. Ciało jego spoczywa we Wiedniu w kościele Maria Stiegen.[9] (wchodzić na górę, hinaufgehen, hinaufsteigen, steigen)
„Boże, któryś odznaczył świętego Klemensa Marię przedziwną mocą wiary i niezwyciężoną stałością…” (kolekta).
Było to charakterystyczne dla studenta teologii w Wiedniu, że nie mógł się pogodzić z duchem „racjonalizmu” owych czasów, który wszystko, nawet najświętsze tajemnice wiary chrześcijańskiej, chciał wyjaśniać tylko rozumem człowieka. Intuicyjnie wyczuwał, że nie było to prawdziwie katolickie, i odważył się na wykładzie powiedzieć profesorowi: „Księże profesorze, to, co ksiądz mówi, nie jest już po katolicku”. Po wypędzeniu świętego Klemensa z Warszawy próbował on się osiedlić w diecezji Konstancji w Jestetten [10] i w Triberg. Tu napotkał w osobie Wessenberga, [11] ówczesnego wikariusza generalne go Konstancji, potężnego przeciwnika. Wessenberg przesiąkł całkowicie duchem racjonalizmu i cezaropapizmu. Dworzak zaś płonął gorliwością o czystość wiary katolickiej i o Kościół, który mógł się ostać tylko w ścisłym oparciu o Stolicę Piotrową. Jestetten musiał opuścić w roku 1805, Triberg zaś w roku 1807. Przeniósł się zatem do Wiednia. Tu otworzyło się przed nim owocne pole pracy. Cesarz Franciszek [12] darował mu dom. Starzy i nowi przyjaciele skupili się koło niego. W roku 1813 został święty Klemens ojcem duchownym sióstr Urszulanek i rektorem kościoła Świętej Urszuli. Nowe pole pracy było skromne, lecz stąd miała się rozpocząć odnowa życia katolickiego i pracy duszpasterskiej, która zdobyła mu zaszczytne miano „Apostola Wiednia”. Jak dokonał tak wielkiego dzieła? Swoimi kazaniami płonącymi mocną wiarą i miłością. Słuchaczy pociągał i przemieniał jego prawdziwy katolicyzm, bezkompromisowość, czysta, niesfałszowana nauka, jakiej w Wiedniu wówczas nie słyszano. W swej gorliwości o Najświętszą Eucharystię stał się wybitnym przeciwnikiem grasującego podówczas jansenizmu, [13] który pod płaszczykiem czci dla Najświętszego Sakramentu prawie że wygasił życie eucharystyczne. Jego duch wiary uczynił go wiernym czcicielem Matki Najświętszej i miłośnikiem różańca świętego. Moc jego wiary szczególnie jaśniała w niewzruszonym oddaniu 6ię apostolskiej pracy ratowania i zbawiania dusz. Wiedeń, Austria stała się znowu katolicką. „Niezwyciężoną stałością…” (kolekta). Jak wytrwale dąży młody, pozbawiony środków Dworzak do swego ideału — kapłaństwa! Jak wytrwały jest w swojej intensywnej i pełnej ofiar pracy duszpasterskiej w Warszawie, pomimo ubóstwa, braku współpracowników i wielu innych przeciwności, i to poprzez długie lata, bo od roku 1785 do 1808! Obecnie zbiera się jeszcze gwałtowniejsza burza. „Jakobini rozpuszczają wszędzie o nas złe pogłoski. W teatrze nas ośmieszają. Publicznie grozi się nam szubienicą”. Rozszerza się paszkwile, a nawet pomawia się świętego Klemensa Dworzaka i jego towarzyszy o wykroczenia moralne i knowania polityczne. Na fałszywe oskarżenie Napoleon w roku 1803 zarządza wypędzenie redemptorystów w Warszawy. Zaledwie się osiedlili w południowych Niemczech, napotykają Wessenberga, który ich zwalcza i zmusza do likwidowania domów. Na kongresie wiedeńskim znowu pojawia się Wessenberg i stara się przeprowadzić na nim swoje niekatolickie i racjonalistyczne poglądy i zasady. Dworzak pozostaje na dalszym planie: modli się i składa ofiary dla prawdziwego dobra narodu. Wessenberg nie przekonał kongresu. Lecz działanie i sukcesy świętego Klemensa są cierniem w oku dla niego i jemu podobnych. We wrześniu 1815 roku otrzymuje gorliwy o dobro dusz kapłan zakaz głoszenia kazań. Przede wszystkim chodziło jego przeciwnikom o jego pracę apostolską wśród studentów. Święty Klemens Dworzak dostał się pod dozór policji i szpiegowano go. Przeprowadzono mu nawet rewizję mieszkania i postawiono wobec wyboru: albo wystąpi z zakonu, albo opuści Austrię. Zdawało się, iż wszystko, czego dokonał, zostało skazane na zagładę. Wtedy interweniuje Bóg. Sprawa doszła do wiadomości cesarza. Na audiencji cesarza u papieża Piusa VII potrafił tak korzystnie nastroić monarchę dla świętego Klemensa Dworzaka, że pozwolił pozostać redemptorystom w Austrii. Spełniło się najgorętsze życzenie serca świętego Klemensa. A było to owocem „niezwyciężonej stałości” świętego.
Słowa świętego Pawła w dzisiejszej lekcji powtarzają się prawie że dosłownie w życiu świętego Klemensa Marii:
„Widowiskiem staliśmy się dla świata, dla aniołów i ludzi. My głupi dla Chrystusa… łakniemy i pragniemy…, i tułamy się… Złorzeczą nam, a my błogosławimy, prześladują, a my znosimy… Staliśmy się jako śmiecie świata tego”.
Cóż za moc wiary i niezwyciężona stałość! Tylko tą drogą mógł święty Klemens Dworzak wypełnić powierzone mu przez Boga posłannictwo i stać się apostołem Wiednia, odnowicielem wiary i życia chrześcijańskiego.
„Nie lękaj się, trzódko mała, gdyż spodobało się Ojcu waszemu dać wam Królestwo Sprawcie sobie trzosy, które nie niszczeją, skarbiec niewyczerpany w niebiesiech“ (ewangelia).
Życie i działanie świętego Klemensa Dworzaka jest wyraźną ilustracją dla tych słów Pana. Jakże tęsknił młody Dworzak za kapłaństwem! Wszelkie jego zmagania, starania i trudy zdawały się beznadziejne. Całkiem prosty akt uprzejmości i chrześcijańskiej miłości sprawił, że stało się to, co zdawało się niemożliwe. Cudowna Opatrzność — to nagroda i ukoronowanie jego wytrwałych wysiłków w realizacji powołania kapłańskiego. A to powołanie warte jest wszelkich ofiar!
MODLITWA [14]
Boże,
któryś odznaczył świętego Klemensa Marię
przedziwną mocą wiary i niezwyciężoną stałością,
daj nam, prosimy,
taką moc wiary i żar miłości,
byśmy osiągnęli wieczną nagrodę.
Przez Chrystusa Pana naszego.
Amen.
Rozważania o świętym Klemensie Hofbauerze pochodzą z:
Illuminare! [15] rozmyślania liturgiczne na uroczystości świętych pańskich mszału rzymskiego część IV niemieckiego wydania dzieła Ojca Benedikta Baura OSB [16] „Werde Licht” wydanej publikacji w Fryburgu. Publikacja rozważań liturgiczne na uroczystości świętych Pańskich Mszału Rzymskiego w opracowaniu i tłumaczeniu Polskim zostało wydane w wydawnictwie SS Loretanek- Benedyktynek w Warszawie w 1965 roku.
JZ [17]
Podróżnicy polecają sprawdzoną bazę noclegową
https://www.booking.com/s/11_6/jacekz97
[1] Katedra Świętego Stefana – mówi się też Szczepana z niemieckiego Stephansdom – to symbol i duma miasta Wiednia. Sama budowla wznosi się pośrodku Stephansplatz w sercu najstarszej części miasta. Początek budowy to rok 1137 zakończenie prezbiterium 1340 rok. Świątynia jest w stylu gotyckim, a architektami byli między innymi: Wenzel Parler, Peter Prachatitz. Tu warto dodać że katedra jest też ważnym ośrodkiem kultu maryjnego, w południowej nawie znajduje się cudowny obraz Matki Boskiej z Pócs.
[2] Jan Dworzak – późniejszy Klemens Maria Hofbauer.
[3] Tasswic – Tasowice to mała wioska rolnicza na Morawach
[4] Klasztor Louka z niemieckiego to Klosterbruck to zabytkowy klasztor premonstratensów znajduje się w Znojmie nad Dyją. Sam gmach barokowy wybudowany po 1748 roku, w miejsce wcześniejszego z XII wieku. Obecnie znajduje się tam muzeum wina i jest od 1993 roku w klasztorze produkowane wino „Znovin”. Warto tu dodać że najcenniejszym zabytkiem klasztoru jest ukryta w podziemiach romańsko – gotycka kaplica Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i świętego Wacława.
[5] Tivoli – to miasto we Włoszech, w regionie Lacjum, w prowincji Rzym. Starożytne miasto to Tybur.
[6] Bazylika Matki Bożej Większej Śnieżnej z włoskiego Basilica Papale di Santa Maria Maggiore – to tytularna bazylika położona na wzgórzu Eskwilin w Rzymie
[7] Warszawa – dziś to stolica Polski. Od 1795-1831 po III rozbiorze Polski i abdykacji Stanisława Augusta Poniatowskiego do upadku powstania Listopadowego, w wyniku którego Królestwo Polskie utraciło autonomię. Znikła z map Europy na 130 lat.
[8] Kościół Świętego Benona – w Warszawie w 1646 roku z inicjatywy bractwa świętego Benona rozpoczęto budowę kościoła . Warto tu dodać że bractwo powstało przy sanktuarium świętego Benona we Frauenkirche w Monachium w 1603 roku.
W Warszawie to bractwo zostało powołane 3 kwietnia 1623 roku za sprawą Jezuity Jerzego Leyera, gromadząc grupę niemieckojęzycznych imigrantów zamieszkujących Stare i Nowe Miasto. W lutym 1787 przybywa święty Klemens Hofbauer do tego kościoła i podejmuje posługę kapłańską.
[9] Kościół Maria Stiegen – Maria am Gestade czyli Maryja na brzegu to piękny gotycki kościół w Wiedniu. I jest jednym z najstarszych w mieście. To właśnie otaczające kościół schody zyskał popularną nazwę Maria Stiegen.
[10] Jestetten – to miejscowość w Niemczech, w kraju związkowym Badenia – Wirtenbergia, w rejencji Fryburg.
[11] Ignaz Heinich von Wessenberg – urodzony 1774 roku, zmarł 1860 roku to wikariusz generalny i administrator diecezji Konstancji. Na kongresie Wiedeńskim w 1815 roku opowiadał się za państwowo-prawnym równouprawnieniem wszystkich wyznań ,oraz za utworzeniem niemieckiego Katolickiego Kościoła Narodowego – jako rząd własnego prymasa. Ale plan ten nie został zrealizowany. Zakazał między innymi: odmawianie różańca podczas mszy świętej, ograniczył liczne pielgrzymki, procesje błagalne ,poświęcenia i błogosławieństwa. Aby zapobiec rozprzestrzenianiu się jego reform , w 1815 roku odłączono tereny szwajcarskie od diecezji Konstancji.
[12] Cesarz Franciszek II Habsburg z niemieckiego Franz II Joseph Karl urodzony 12 lutego 1768 roku we Florencji, zmarł 2 marca 1835 w Wiedniu. Pierwszy cesarz Austrii 1804-1835.
[13] Jansenizm –to ruch teologiczno – duchowy zapoczątkowany przez biskupa Ypres, Kornela Ottona Jansena. Jednym z zaleceń tej nauki było rzadkie i starannie przygotowanie przystępowanie do Komunii.
[14] Modlitwa do świętego Klemensa Hofbauera z lat 60 XX wieku
[15] Illuminare – z języka Włoskiego znaczy iluminować ,lub oświecać. Np. Kościół zamierza przezeń odkrywać „ziarna Słowa” 104, „promień owej Prawdy, która oświeca wszystkich ludzi” 105, ziarna i promienie, które znajdują się w poszczególnych osobach i tradycjach religijnych ludzkości.” – vatican.va
[16] Benedikt Baura OSB – urodzony 9 grudnia 1877 roku w Menges Karl Borromäus Baur, zmarł 10 listopada 1963 roku w Beuron to niemiecki mnich benedyktyn i profesorem teologii.
[17] Jacek Źróbek – członek Archikonfraterni Literackiej od 2000 roku, podróżnik, fotograf, – udział w konkursach World Press photo, reporter pasjonat turystyki górskiej, miejskiej, pisarz, dziennikarz, Katolik blogowy redaktor parafialnego ,,Dzwonka Janowskiego” lata 2007- 2018, oraz współautor publikacji w gazecie „Co tydzień”, i innych, książkowych religijnych między innymi o Prymasie Józefie Glempie. Autor zdjęć i filmów podróżniczych. Autor kilku wystaw. Między innymi wystawy o dekanacie Mysłowickim w 140 rocznicę istnienia.
W działalności publicznej- współpraca z Muzeum Miasta Mysłowice, dla Śląska – współpraca z Stowarzyszeniem –Solidarni 2010, oraz wspieranie patriotycznych inicjatyw dla Ojczyzny. Byłem fotografem kilku wielkich wydarzeń i uroczystości państwowych w Polsce i Europie. Moje szlaki przemierzone to południowe, północne, zachodnie, w niewielkiej część wschodnia.
Szlakiem podróżnika -Jacka 